«آبان»؛ همکاری هیجان‌انگیز شهاب حسینی و امین حیایی

مدتی است بازار سریال‌ها و برنامه‌های شبکه نمایش خانگی داغ است، چنان داغ که دیگر به‌کل جای تلویزیون را گرفته است، حالا در این میان یک درام عاشقانه معمایی دیگر از پلتفرمی تازه تأسیس به نام شیدا منتشر شده است. این درام عاشقانه،  «آبان» نام دارد که رضا دادویی  ساخته که کارگردانی شناخته‌شده نیست و مجید مولایی تهیه‌کنندگی‌اش را بر عهده داشته که از کارهایش معروفش می‌توان به سریال پرطرفدار «بانوی عمارت» به کارگردانی عزیزالله حمیدنژاد اشاره کرد.

امیرمحمد عبدی و پوریا کاکاوند هم فیلمنامه آبان را نوشته‌اند که پیش از این اسمشان را در سریال‌های شبکه نمایش خانگی شنیده‌ایم. با توجه به رکود فعلی سینما مدتی است شاهد حضور ستارگان سینما در شبکه نمایش خانگی هستیم. در سریال «آبان» هم از چند چهره مشهور سینمایی از جمله شهاب حسینی و امین حیایی استفاده شده. این دو بازیگر نقش‌های اصلی مرد سریال هستند اما بازیگر نقش اول زن، چهره‌ای تازه است. بازیگران دیگری همچون مینا ساداتی، بهاره کیان افشار، میرسعید مولویان و مریم سعادت هم که پیش از تجربه حضور در شبکه نمایش خانگی را داشته‌اند، در نقش‌های فرعی حضور دارند.

طبق معمول شخصیت‌های سریال به دو دسته خیر و شر تقسیم می‌شوند. فضا همان فضای مشابه خیر و شر افراطی را دارد که در بسیاری از درام‌های پلیسی، جنایی و معمایی شبکه نمایش خانگی تا به حال شاهد بوده‌ایم.

در سریال آبان، دسته شر یک هولدینگ بزرگ به سرکردگی  فریبرز ثابت با بازی شهاب حسینی و دوست و دستیارش (امین حیایی) است که ظاهراً هم روی نابغه‌ها و پروژه‌های خاص (اینجا نرم‌افزار الگوریتمی برای سرمایه گذاری و کسب سود در بازارهای مالی) سرمایه‌گذاری می‌کند، هم قاچاق مواد مخدر.

یک دسته شر دیگر هم وجود دارد که بخش قمه‌کشی و نزول‌خواری قصه به آن مربوط است. همان فضای آشنای درام‌های شبکه نمایش خانگی. آدم‌بده‌های قصه ثروتمندند، در فساد فرو رفته‌اند و آدم خوب‌های قصه دست‌خالی و بی‌کس‌اند و به زودی قرار است به فنا بروند. چنین خط داستانی‌ را پیش از این در سریال‌های دیگر شبکه نمایش خانگی باز هم با محوریت یک شخصیت دختر جوان خوش‌آتیه و باهوش دیده‌ایم. البته این‌بار ما  با یک زن نابغه طرفیم که معصومیتش نه از نادانی و بی‌تجربگی که از پاکی و اخلاقگرایی است.

همین یک نکته مهم سریال «آبان» را تا اینجا از سریال‌های مشابهش جدا می‌کند. تا به حال سه قسمت از سریال «آبان» پخش شده است. قسمت‌های اول به سیاق پلتفرم‌های آنلاین جهانی به طور همزمان پخش شدند تا سریال مخاطب بیشتری به خود جذب کند. قسمت اول نسبتاً طولانی بود و نیز مقدمه خوبی برای معرفی قصه و شخصیت‌هایش . قسمت دوم و سوم  به طور همزمان پخش شدند.

شیدا یک پلتفرم تازه‌تأسیس است که برای جذب مخاطب نیاز به چنین خدمات‌دهی دارد. البته جا دارد بگوئیم که لوگوی شیدا به قدری در گوشه قاب صفحه نمایش بر تصویر برجسته است که گاهی این تصور را به وجود می‌آورد که «شیدا» نام سریال است. با وجود این مشکل اما سریال چند بازیگر چهره و قصه نسبتاً پرکشش و ظاهراً متفاوتی دارد و احتمالاً مخاطبان زیادی را با خود همراه خواهد کرد. محسن چاووشی هم به عنوان خواننده ترانه سریال در جذب مخاطب بیشتر بی تأثیر نیست.

سریال «آبان» با توجه به مسائلی که مطرح می‌کند، تلاش کرده به روز باشد. موضوعاتی چون معضل زنان، زیرزمینی پوکر، بحران و فساد اقتصادی و … این‌ها همه نشان از همگام بودن قصه با بخشی از جامعه شهری امروز ایران دارد. اما از نظر فضاسازی، فرمول روایی و شخصیت‌پردازی میتوان گفت که تا حدودی  از سریال‌ها و فیلم‌های امریکایی تاثیر گرفته است. (خط داستانی اصلی که ظاهراً قرار است عاشقانه باشد، یادآور یک فیلم دهه نودی امریکایی به نام «پیشنهاد بی‌شرمانه» است.) این را در طراحی صحنه و نور، نماها و میزانسن‌ها و شکل دیالوگ‌گویی و دیالوگ‌ها به وضوح مشاهده و حتی در بازی بازیگران به طور ویژه شهاب حسینی می‌توان احساس کرد.با وجود واقعی و وران بودن بازی امین حیایی، اما همه‌ این‌ها به غیرواقعی بودن فضا در بعضی سکانس‌ها دامن می‌زند.

داستان سریال آبان

با این حال، سبقه سینمایی حسینی و حیایی هر دو در کیفیت اثر تأثیر قابل توجهی گذاشته‌ است. باید دید در ادامه هم این نقطه قوت حفظ خواهد شد یا نه. سریال با چند خط داستانی، شروع متفاوت و پرکششی داشته است. خط اصلی داستان در مقایسه با دیگر سریال‌های شبکه نمایش خانگی متفاوت است. شخصیت اصلی این سریال، آبان دختر نخبه‌ای است که در حوزه هوش مصنوعی فعالیت می‌کند و توانایی بالایی در این تکنولوژی نوظهور دارد. اما شرایط بد اقتصادی و درگیری با سرمایه‌گذار او را به مشکلاتی کشانده که رو به نابودی‌ است. همسرش نمی‌تواند در این مشکل به او کمک کند و خودش با شرکتی آشنا می‌‎شود که حسینی و حیایی اداره‌اش می‌کنند.

سریال «آبان» که به عنوان یک درام معمایی، اجتماعی، عاشقانه و روانشناختی معرفی شده است، تا اینجا خط داستانی جالبی دارد. پرداختن به هوش مصنوعی و معرفی یک شخصیت نابغه زن که مدعی است نرم‌افزاری انقلابی ساخته، موضوع تازه‌ای است. اما سه قسمت ابتدایی سریال مشخص می‌کند که این سریال زنانه است. نگاهی دراماتیک به وضعیت نخبگان و فساد زیرپوستی بازارهای مالی و بیزینس در ایران و بحران اقتصادی را هم مد نظر قرار می‌دهد اما به طور ویژه با پیچش داستانی ابتدایی‌اش مشخصاً می‌خواهد معضل‌های یک زن، آن هم زنی نابغه و زیبارو را در جامعه به نمایش بگذارد. نویسندگان با مطرح کردن معما‌های مختلف و چالش‌های زندگی شخصیت اصلی، سعی در جذب تماشاگر به سرنوشت کاراکتر‌ها دارند. ابزار کافی هم برای این کار دارند. به نظر می‌رسد در قسمت‌های بعدی، شاهد معما‌ها و چالش‌های بیشتری خواهیم بود که محور اصلی داستان را شکل می‌دهند و جذابیت سریال را برای تماشاگر دو چندان می‌کنند. صحبت بیشتر از کاستی‌ها و نقاط قوتش سریال باشد برای وقتی که قرار است سریال به نقد گذاشته شود.

شناسنامه سریال «آبان»

کارگردان: رضا دادویی
بازیگران: شهاب حسینی، امین حیایی، لاله مرزبان، میرسعید مولویان، مینا ساداتی، بهاره کیان افشار
ژانر: درام، عاشقانه، معمایی
خلاصه داستان: یک نخبه هوش مصنوعی به نام آبان الگوریتمی را برای سرمایه‌گذاری و کسب سود در بازارهای مالی طراحی کرده است. آبان اما با سرمایه‌گذار پیشینش به مشکل برخورده و حالا باید بدهی چند میلیاردی‌اش را به سرعت تسویه کند، در غیر این صورت به زندان خواهد افتاد.